10/08/2025 06:18 GMT+7

Ai còn nhớ nhạc sĩ Hoàng Kiều, tác giả âm nhạc vở Chèo ‘Súy Vân’ nối tiếng

Theo nhà nghiên cứu lý luận âm nhạc Nguyễn Quang Long, vở Chèo ‘Súy Vân’ mà NSND, nhạc sĩ Hoàng Kiều là tác giả âm nhạc là một dấu mốc nghệ thuật, nơi ông đưa Chèo tới đỉnh cao biểu cảm bằng âm nhạc.

nhạc sĩ Hoàng Kiều - Ảnh 1.

Nhạc sĩ Hoàng Kiều, tác giả âm nhạc của vở Súy Vân nổi tiếng - Ảnh: GĐCC

Ông Long chia sẻ ý kiến tại tọa đàm Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều với sự phát triển của sân khấu, âm nhạc chèo chiều 9-8 ở Hà Nội.

Tọa đàm do Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát triển Văn hóa dân tộc, Nhà hát Chèo Việt Nam tổ chức nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều.

Nhạc sĩ Hoàng Kiều vở Súy Vân diễn nhiều nhất của Nhà hát Chèo Việt Nam

Tại tọa đàm, các đại biểu đã tổng kết về những cống hiến cho Chèo Việt Nam của nhạc sĩ Hoàng Kiều như sáng tác âm nhạc Chèo, nghiên cứu khoa học về Chèo và đào tạo các nghệ sĩ Chèo cho sân khấu chèo hiện đại…

Đặc biệt là đóng góp cho âm nhạc Chèo. Tiêu biểu là vở Súy Vân mà ông viết nhạc, là một trong những vở diễn sáng đèn nhiều nhất của Nhà hát Chèo Việt Nam.

Các nghệ sĩ gạo cội của Nhà hát Chèo Việt Nam hát một làn điệu chèo trong vở Súy Vân mà Hoàng Kiều là tác giả âm nhạc - Video: T.ĐIỂU

NSND Thúy Ngần (Nguyên diễn viên Nhà hát Chèo Việt Nam), người có 40 năm diễn Súy Vân khẳng định, âm nhạc của vở Súy Vân hay đến mức cứ lần nào trình diễn chỉ cần nghe nhạc vừa vang lên thôi là bà đã nổi hết gai ốc, bà thuộc tới từ sắc thái âm nhạc gắn liền với từng động tác.

Thanh Ngoan kể, khi còn trẻ, bước chân vào Nhà hát Chèo Việt Nam, lần đầu tiếp cận vở Súy Vân - bà đã lầm tưởng đây là một vở Chèo cổ.

Sự vận dụng âm nhạc của Hoàng Kiều ở đây đạt đến mức nhuần nhuyễn, hài hòa đến từng chi tiết,khiến cho người xem, người diễn có thể cảm nhận như đang sống trong không gian Chèo truyền thống đích thực.

Nhạc sĩ Giáng Son, con gái của nhạc sĩ Hoàng Kiều rất tự hào về người bố tài năng của mình. Chị cho biết bố là người phối khí cự phách đầu tiên cho dàn nhạc Chèo và những vở diễn truyền thống. Âm nhạc của ông rất hiện đại.

"Bố là người đi trước thời đại khi kết hợp âm nhạc dân tộc với những kỹ thuật sáng tác phối khí của âm nhạc cổ điển", Giáng Son khẳng định.

nhạc sĩ Hoàng Kiều - Ảnh 2.

Năm 2023, vợ và con gái nhạc sĩ Hoàng Kiều đã nhận Giải thưởng Nhà nước mà ông được truy tặng. Nhiều ý kiến đồng tình Hoàng Kiều xứng đáng với Giải thưởng Hồ Chí Minh - Ảnh: GĐCC

Làm mới chèo trong đời sống đương đại

Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều (1925-2005) tên thật là Tạ Khắc Kế, quê ở Hưng Yên, sinh tại Hà Nội.

Những đóng góp của ông Hoàng Kiều cho sân khấu Chèo thể hiện trên nhiều phương diện. Trong đó, ba lĩnh vực nổi trội nhất đó là những cống hiến của ông cho âm nhạc Chèo, cho việc nghiên cứu khoa học về Chèo và đào tạo các nghệ sĩ Chèo cho sân khấu chèo hiện đại.

TS Trần Đình Ngôn khẳng định vai trò của Hoàng Kiều đối với sân khấu Chèo, trong đó có vai trò là người đầu tiên sáng tác nhạc nền cho chèo.

Không chỉ là một trong mấy nhạc sĩ đi đầu trong việc ghi chép, sưu tập các làn điệu Chèo cổ từ các nghệ nhân, sau đó nghiên cứu biên soạn thành sách, Hoàng Kiều cũng là người đầu tiên sáng tác nhạc nền cho các vở Chèo cổ được chỉnh lý, cải biên, cũng như một số vở chèo đề tài mới.

Những sáng tác của các ông trong các vở diễn Súy Vân cải biên, Quan Âm Thị Kính đã trở thành khuôn mẫu cho các nhạc sĩ thế hệ đàn em đi theo.

Bên cạnh đó, ông cũng là một trong những người đầu tiên sáng tác những làn điệu Chèo mới trên cơ sở nguyên tắc cấu trúc của làn điệu Chèo cổ và sự thành công ấy đã mở ra một trào lưu cho các nhạc sĩ viết cho Chèo sau này.

Năm 2001, khi đã bước vào tuổi 76, nhạc sĩ Hoàng Kiều đã ra mắt hai cuốn sách Tìm hiểu các làn điệu Chèo cổ (dày 700 trang với 170 làn điệu ), cuốn Thanh điệu tiếng Việt và âm nhạc cổ truyền (dày 500 trang).

Hoàng Kiều đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cùng nhiều huân chương, huy chương cao quý của Đảng và Nhà nước.

Tại tòa đàm, nhà viết kịch Nguyễn Đăng Chương cho rằng Hoàng Kiều xứng đáng với Giải thưởng Hồ Chí Minh. Ý kiến nhận được sự đồng tình của nhiều đại biểu.

Ai còn nhớ nhạc sĩ Hoàng Kiều, tác giả âm nhạc vở Chèo ‘Súy Vân’ nối tiếng  - Ảnh 7.Từ năm 1972, nhà viết kịch Vương Lan đã viết về hòa giải dân tộc

Trong mưa bom B52 hủy diệt ném xuống Hà Nội cuối năm 1972, Vương Lan đã viết vở kịch Tay trong tay về chuyện những người Việt ở hai phía sẽ hóa giải hận thù, hòa hợp với nhau, cùng tìm một tương lai chung.

Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên